In 1363 benoemde de Franse koning zijn jongste zoon Filips van Valois, bijgenaamd de Stoute, tot hertog van Bourgondië. Al snel breidde die zijn gebieden uit en vielen ook de Zuidelijke Nederlanden onder zijn bewind. Filips de Goede, zijn kleinzoon, verplaatste de hoofdstad naar Brussel in de economisch welvarende Lage Landen, maar de residentie Dijon bleef een belangrijke thuishaven en het stralende kunstcentrum. Een laatste rustplaats vond de hertogelijke familie ook in Bourgondië, in de kartuizerkloosters van Champmol en Brou.

Al sinds de vroege middeleeuwen gaven kloosterorders Bourgondië mede vorm, gesteund door de lokale adel. Stichtingen als de benedictijnerabdij van Cluny en later de cisterciënzer abdij van Fontenay waren bakens van kennis en cultuur in een ruige wereld. Nog later zouden ook de kartuizers zich hier vestigen en zich gesteund weten door de hertogen.

In een fraai landschap bezichtigen we in het oog springende monumenten, bekijken we tot de verbeelding sprekende beeldhouwkunst en maken we kennis met de ideeënwereld die de kunstuitingen representeren.

PROGRAMMA

dag 1, di 12-09 Per touringcar reizen we vanuit Utrecht naar Dijon. Op weg naar ons restaurant maken we een eerste verkennende stadswandeling door de goed bewaarde binnenstad van deze oude hertogelijke residentie. Al sinds de elfde eeuw resideerden hier de hertogen van Bourgondië, maar pas onder het huis van Valois werd de stad een van de belangrijkste machtscentra van de westerse wereld. Als lid van de Franse koninklijke familie - en sinds zijn huwelijk met Margaretha van Vlaanderen heerser over een groot gebied - voerde Filips de Stoute een schitterende hofhouding in een passend, prachtig paleis. Ook de burgerij profiteerde van de verbintenis met het rijke Vlaanderen, getuige fraaie huizen, zoals we die onder meer aantreffen in de Rue des Forges. De Notre-Dame is een mooi voorbeeld van Bourgondische gotiek, met een bijzonder, door Filips de Stoute als oorlogsbuit uit Kortrijk meegebracht uurwerk.

dag 2, wo 13-09 We beginnen met een bezoek aan de kathedraal van Saint-Benigne, al gesticht in de zesde eeuw, maar in haar huidige vorm gotisch. Het hertogelijk paleis raakte in verval na aansluiting van het gebied bij Frankrijk, eind vijftiende eeuw. In de zeventiende eeuw werden de resten geïntegreerd in een groter paleis in de stijl van Versailles. Hierin is nu het Musée des Beaux-Arts gehuisvest, met een belangrijke collectie Vlaamse primitieven en de praalgraven van Filips de Stoute, Jan Zonder Vrees en Margharetha van Beieren. Het beeldhouwwerk op de grafmonumenten werd deels uitgevoerd door de beroemde Haarlemse beeldhouwer Claus Sluter. Het witte albast contrasteert fraai met het stemmige zwart van het marmer. De rest van de dag is ter vrije besteding.

dag 3, do 14-09 De Chartreuse de Champmol werd gesticht door Filips de Stoute. Het klooster werd grotendeels vernield tijdens de Franse revolutie, maar de ingang tot de kapel en de Mozesput - eigenlijk de voet van een calvaire - met werk van Claus Sluter, bleven bewaard. De hier ooit opgestelde praalgraven zagen we gisteren al in het museum. ’s Middags vertrekken we naar Vézelay, onze volgende pleisterplaats. Vézelay ligt op de colline inspirée, waar de monniken zich erop beroemden de relieken van Maria Magdalena in hun bezit te hebben. De pelgrims die vanuit het Oosten naar Compostela reisden, hadden hier een halteplaats. Bernardus van Clairvaux riep er in 1146 op tot de tweede kruistocht. Wegens renovatiewerkzaamheden is een deel van de basiliek niet zichtbaar op het moment van ons bezoek, maar het middenportaal met zijn prachtig timpaan is wel te zien. ’s Avonds gezamenlijk diner in het hotel.

dag 4, vr 15-09 Een lange maar inspirerende dag. De twaalfde-eeuwse abdij van Fontenay werd gesticht door de heilige Bernard van Clairveaux. De romaanse abdijkerk stamt nog uit deze tijd, evenals de kloostergang. Het grondplan, voor elke cisterciënzer abdij gelijk, is goed bewaard gebleven, evenals de voor de orde zo kenmerkende soberheid en eenvoud. De stad Autin werd gesticht door keizer Augustus en stond ooit bekend als de ‘rivaal van Rome’. In Autun bezoeken we de kathedraal Saint-Lazare. Tot slot rijden we door naar ons hotel in Beaune. 

dag 5, za 16-09 In Beaune verkennen we het aangename stadscentrum. We bezichtigen de collegiale Notre-Dame en uiteraard het beroemde Hôtel-Dieu, een hoogtepunt van de Vlaams-Bourgondische architectuur uit het midden van de vijftiende eeuw. Het werd gesticht door de machtige kanselier Nicolas Rolin en zijn vrouw. In de kapel zien we hoe de Vlaamse schilder Rogier van der Weyden het Laatste Oordeel prachtig weergaf op een veelkleurig polyptiek. Het Château de Germolles was een residentie van de hertogen van Bourgondië en later het eigendom van de Franse koningen. Uit de Bourgondische tijd ontdekken we nog de woonvertrekken met hertogelijke suite, een gebeeldhouwd timpaan en een monumentale open haard met decoratief uit de werkplaats van Claus Sluter. In de loop van de middag rijden we naar onze laatste pleisterplaats, Bourg-en-Bresse. ’s Avonds gezamenlijk diner in het hotel.

dag 6, zo 17-09 We beginnen deze dag met een bezoek aan het koninklijk klooster van Brou, een meesterwerk van Vlaamse rayonante gotiek. De kerk heeft nog haar oorspronkelijke koorbanken en glas-in-loodramen. Ze diende als schrijn voor de grafmonumenten van stichteres Margaretha van Oostenrijk en enkele andere leden van de hertogelijke familie. Het bijbehorende museum herbergt een interessante collectie voornamelijk religieuze kunst uit de vijftiende tot de twintigste eeuw. Van de grootste kloosterkerk ter wereld, die van Cluny, is enkel de toren van het zuidelijk transept overgebleven. Daar wordt in 3D virtueel gepresenteerd hoe de kerk er in haar geheel moet hebben uitgezien. Aan het begin van de twaalfde eeuw had de moederabdij van Cluny 1400 stichtingen op haar naam staan. De kerk van abt Hugo werd in 1095 door paus Urbanus II ingewijd en was groter dan de Sint-Pieter in Rome. Na wat vrije tijd voor de lunch rijden we naar onze laatste pleisterplaats, Reims.

dag 7, ma 18-09 Uiteraard kunnen we niet in Reims overnachten zonder een bezoek aan de kathedraal. Hier werden vanaf de twaalfde eeuw tot 1825 de Franse koningen gekroond. Ze is verder beroemd vanwege haar beelden, waaronder de Lachende Engel, die het symbool geworden is van Reims, en de glas-in-loodramen van Marc Chagall. ’s Middags Terugreis naar Utrecht, waar we ’s avonds rond een uur of acht aankomen.

REISGEGEVENS

• Reisdata: 12 t/m 18 september 2023
• Reissom t/m 1 juli 2023: €1825,-
• Reissom vanaf 2 juli 2023: € 1895,-
• Toeslag eenpersoonskamer: € 345,-
• Inclusief: vervoer per touringcar, logies met ontbijt, 3 diners, reisleiding, lokale gidsen, gebruik audiosysteem, entrees, CO2-compensatie.
• Exclusief: overige maaltijden, drankjes, fooien, verzekeringen, verplichte bijdrage SGR à € 5,- p.p., verplichte bijdrage Calamiteitenfonds à € 2,50 en boekingskosten à € 27,50 per boeking.
• De reis gaat door bij minimaal 15 deelnemers; het maximum bedraagt 25.
• Meer informatie over deze reis vind je via deze link.