Het is u vast niet ontgaan: de omvangrijke tentoonstelling met een overzicht van Marlene Dumas’ werk in het Stedelijk Museum Amsterdam dit najaar. Omdat er zo veel valt te zeggen over haar oeuvre, haar stijlontwikkeling en de betekenis van haar werk, organiseert de Vrije Academie, naast inleidende lezingen en rondleidingen, ook een verdiepende studiedag waarin deze en meer thema’s aan bod komen.

Marlene Dumas is zonder enige twijfel een van de meest opmerkelijke en belangrijke kunstenaars van onze tijd. Door haar niet-aflatende interesse in haar onderwerpen en door haar weergaloze combinatie van het figuratieve en het abstracte heeft Dumas een krachtige en eigenzinnige manier van schilderen  ontwikkeld. Hoewel Dumas niet direct naar het leven schildert is het leven in al zijn complexiteit toch prominent aanwezig op het canvas. Zij slaagt erin om elk menselijk thema met gevoel, mededogen en humor te benaderen. Dat verklaart de diepe indruk die haar schilderijen op de toeschouwer achterlaten.

In ons huidige tijdperk dat wordt gedomineerd door beeldcultuur, geeft Dumas met haar werk nieuwe inhoud aan de betekenis die de schilderkunst nu nog kan hebben. Haar werk bestaat uit intense, emotioneel geladen schilderijen en tekeningen over existentiële onderwerpen die vaak refereren aan kunsthistorische motieven en actuele politieke thema’s.  Dumas wil geen concreet verhaal vertellen en het gaat haar niet om het narratieve.  Zij is meer geïnteresseerd in het suggestieve als de beweegreden achter de keuze voor de beelden die zij gebruikt. In combinatie met de titels worden er wel dikwijls extra mentale lagen opgeroepen. De eenvoud van haar werk is dan ook schijn. Haar schilderijen en tekeningen hebben een enorme directheid en expressiviteit, die zij paart aan een zekere analytische afstandelijkheid.

Volgens de kunstenaar is de dagelijkse stroom aan fotografische beelden van invloed op de manier waarop mensen naar elkaar en naar de wereld om hen heen kijken. De titel van de tentoonstelling, The Image as Burden, legt de kunstenares als volgt uit:

‘[…] ik bedoel daarmee dat beelden altijd politiek zijn. Er wordt altijd iets aan toegekend – dit is een crimineel, een terrorist, dat is erotisch – en daar ben ik mee bezig. De psychologie van het kijken’.

Daarnaast heeft een groot deel van de gebruikte beelden een heel direct verband met haar leven en gaat zij controversiële onderwerpen niet uit de weg.

In onze door beelden beheerste samenleving heeft deze dame een prominente plek veroverd.  Ze is momenteel de best verkopende levende kunstenaar ter wereld! Reden genoeg om meer over deze kunstenares en haar werk te willen weten. Op deze studiedag maakt u kennis met het werk en de carrière van Dumas, en wordt er onder andere aandacht besteed aan de kunstwereld waarin zij terecht kwam in Nederland in de jaren ’70 en de invloed die dat had op haar werk. Ook de ‘grote thema’s uit haar oeuvre' worden verder uitgediept: wat zijn de effecten daarvan en waar komt het vandaan?